CB APTOMAT LÀ GÌ ? CÁCH THỨC TÍNH TOÁN CHỌN CB NHANH NHẤT CHÍNH XÁC NHẤT.
Lượt xem: 6494
CB hay còn gọi là cầu dao theo cách nghĩ thân thuộc là một thiết bị đóng cắt dòng điện bất bình thường hoặc gặp các sự cố. Cầu dao được thiết kế với mục đích thiết thực nhất là dùng để đóng cắt hoặc mở mạch điện, Bảo vệ mạch điện khi có sự cố tránh gặp trường hợp hư hỏng.
Cầu đao điện là một thiết bị đóng cắt có thể vận hành bằng tay và tự động để điều khiển và bảo vệ hệ thống điện. Vì hệ thống điện hiện đại xử lý những dòng điện rất lớn, cần đặc biệt chú ý thận trọng đến việc chọn cầu dao để đảm bảo nó có thể ngắt hồ quang sinh ra trong quá trình đóng cắt một cách an toàn nhất.
CB còn có rất nhiều tên gọi khác như cầu dao, cầu dao tự động, cb điện, aptomat,...
Mặc dù CB cầu dao điện dùng cho áp thấp và trung áp có thiết kế đọc đáo riêng để phù hợp với cường độ dòng điện, điện áp và ứng dụng. Nhưng xét về cơ bản vẫn cs năm phần chính phổ biến trên các loại cầu dao khác .
Năm phần cơ bản chính của CB bảo vệ là:
- Khung - Bảo vệ các bộ phận bên trng của bộ ngắt mạch CB khỏi tác động của môi trường bên ngoài
- Tiếp điểm - cho phép dòng điện chạy qua bộ ngắt mạch khi đóng
- Cơ cấu vận hành - Cơ cấu đóng mở cầu dao
- Buồng hồ quang - dập tắt hồ quang khi cầu dao bảo vệ gặp sự cố
- Bộ phận móc bảo vệ - Bao vệ thiết bị điện không bị quá tải và ngắn mạch, tác động trong khi mạch điện xảy ra các sự cố trên.
Khung vỏ thường được chế tạo bằng vật liệu cách điện và chịu nhiệt như nhựa PVC hay ABS,.... Ngoài nhiệm vụ đóng ngắt bảo vệ cho các thành phần điện bên trong, còn có chức năng thẩm mỹ giữa các thiết bị hay các hãng sản xuất với nhau.
Cơ cấu truyền động đóng cắt của cầu dao điện:
Cơ cấu truyền động cắt của các cầu dao bảo vệ ngày nay cũng cho chúng ta nhiều sự lựa chọn, cụ thể hơn chúng ta có thể:
+ Cắt bằng tay có thể thưc hiện với dòng cắt nhỏ từ dưới 0.6Ka
+ Cắt tự động vứi dòng điện từ 1Ka
Cầu dao bảo vệ tiếng anh là gì? CB viết tắt của từ nào?
CB là ký tự được viết tắt của từ Circuit Breaker. Có thể tạm hiểu nó là thiết bị cứt mạch hay được biết đến với một từ mà người Việt Nam ta hay gọi phổ biến là " Cầu Dao". Cầu daoo trong tiếng anh được ghi là Circuit Breaker và thường được gọi tắt là " CB "
Tiếp điểm của cầu dao điện Aptomat
Tiếp điểm bên trong các cầu dao tự động hay CB điện thông thường có hai đến ba cấp tiếp điểm.
Cụ thể:
Có nhiều cấp tiếp điểm như vậy, khi hoạt đoojng sảy ra sự cố thì chúng ta sẽ được tác động như thế nào? Hay nguyên lý hoạt động của các tiếp điểm này ra sao?
Có thể tóm tắt các hoạt động của các tiếp điểm này theo sơ đồ như sau:
- Trường hợp đóng mạch: Tiếp điểm hồ quang bị đóng trước, rồi đến các tiếp điểm phụ và cuối cùng đến tiếp điểm chính của cầu dao
- Trường hợp ngắt mạch: Quá trình được hoạt động diễn ra theo chiều hướng ngược lại. Ngĩ theo một cách đơn giả là tiếp điểm chính sẽ đóng mở trước, đến tiếp điểm phụ và sau cùng đó là tới đến các tiếp điểm hồ quang.
Là bộ phận bảo vệ khi có sự cố sảy ra, người kĩ thuật họ thường tích hợp hai móc bảo vệ điện tử và móc bảo vệ nhiệt và cùng một CB điện. Nhưng ngoài ra, còn có nhều loại CB có tùy chọn móc bảo vệ khác:
Đặc điểm của buồng dập hồ quang là có nhiều ngăn nhỏ, chia hồ quang nhỏ ra giúp cho việc dập hồ quang được phát sinh ra nhanh hơn, gọn gàng hơn.
Buồng dập hồ quang được chia làm hai loại: Loại hở và nữa kín
Với ha loại thì mỗi loại đều có đặc điểm riêng biệt:
+ Buồng dập hò quang hở được dùng trong các trường hợp dòng lớn hơn 50Ka
+ Buồng dập hồ quang nữa kín ( có lỗ thoát khí nên không kín hoàn toàn và được gọi là buồng dập hồ quang nữa kín ) Dùng trong trường hợp có dòng dưới 50Ka
Nguyên lí hoạt động của CB cầu dao điện aptomat
Nguyên lí hoạt động của bộ ngắt mạch CB về cơ bản bao gồm các tiếp điểm cố định và di chuyển. Các tiếp điểm này chạm vào nhau và mang dòng điện ở điều kiện bnhf thường kh mạng điện đóng.
Trong điều kiện hoạt động bihf thường, các cơ cấu truyền động của bộ ngắt mạch có thể được mở hoặc đóng để đóng cắt và bảo trì hệ thống.
Khi nào xảy ra lỗi trên bất kì bộ phận nào của hệ thống, cuộn dây hút của bộ ngắt mạch sẽ được cung cấp năng lượng và các tiếp điểm chuyển động tách nhau ra khỏi một số cơ chế, do đó làm hở mạch.
Thông số cơ bản trên CB cầu dao điện aptomat
Trên một thiết bị đóng ngắt bất kì, luôn có những thông số kỹ thuật mà khi chúnng ta sử dụng, buộc chúng ta phả hiể rõ nó có công năng gì:
- Tần số hoạt động
- Điện áp làm việc định mức ( Rated service voltage Ue ).
- Điện áp chịu xung định mức ( Rated impulse voltage Uimp ).
- Điện áp cách điện định mức ( Rated insulation voltage Ue ).
- Dòng cắt định mức ( Rated uninterrupted current lu ).
- Khả năng cắt được dòng ngắn mạch Icu ( Rated ultimate short-circuit breaking capacity Icu).
- Khả năng cắt được dòng ngắn mạch định mức ( khoảng từ 75% đến 100%Icu ) ( Rated service short-circuit breaking capacity Ics=%Icu ).
Khả năng chịu đựng dòng ngắn mạch của tiếp điểm trong thời gian 1s hoặc 3s tùy vào nhà sản xuất ( Rated short-time withstand current Icw ).
Phân biệt CB bảo vệ hiện đang có trên thị trường
Cách phân loại chung và phổ biến nhất của cầu dao CB là dựa trên phương pháp được sử dụng để dập hồ quang, chúng ta sẽ thấy các loại cầu dao khác nhau dựa trên cơ sở giống nhau.
Thông thường, môi trường được sử dụng để dập tắt hồ quang là không không khí, dầu, khí Sulfurhexafluoride hoặc chân không. Do đó, sẽ có các loại CB aptomat khác nhau dựa trên các phương pháp này
- Bộ ngắt mạch từ ( Air Magnetic Circuit Breakers )
- Bộ ngắt mạch khí ( Air Blast Circuit Breakers )
- Bộ ngắt mạch dầu ( Oil Circuit Breakers )
- Bộ ngắt mạch Sulfurhexafluoride SF6 ( Sulfurhexafluoride SF6 Circuit Breakers )
- Bộ ngắt mạch chân không ( Vacuum Circuit Breakers )
Mỗi loại đều có ưu và nhược điểm và được sử dụng trong từng trường hợp khác nhau
Ngoài ra, chúng còn được phân loại theo nhiều cách khác nhau:
Cơ chế hạt động của cầu dao:
- Bộ ngắt mạch được hoặt động bằng lò xo
Tùy theo mức điện áp của các kiểu lắp đặt của bộ ngắt mạch:
Giữa aptomat và cầu chì có đặc điểm gì khác nhau?
Dù là mục đích của hai thiết bị này đều giống nhau, cùng là thiết bị bảo vệ trong mạch điện. Nhưng có những đặc điểm khác biệt cơ bản, điều quan trọng là cần hiểu khi lựa chọn là cần hiểu khi lựa chọn để bảo vệ thiết bị con người.
- phải được thay thế sau khi nó đã tác động ngăn quá dòng.
- giá rẻ hơn CB
- Không cần bảo chì
- Chỉ mở có tác dụng khi lỗi quá dòng
- Không có khả năng cho các tính năng bảo vệ tùy chọn
- Có thể bật lại sau khi ngăn sự cố quá dòng sảy ra
- Giá cả thị truòng đắt hơn cầu chi (Fuse)
- Yêu cầu bảo chì
- Có các tính năng bảo vệ tùy chọn và nhiều lựa chọn bảo vệ chuyên sâu hơn như: ACB,MCB,MCCB,ELCB,VCB,RCBO,RCCB,RCD,...
Cách tính toán và chọn cầu dao bảo vệ tự động an toàn và hiệu quả
Để xác định bọ ngắt mạch phù hợp cho nguồn cung cấp một pha, thì phái phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại tải, vật liệu cáp và nhiệt độ môi trường,...
Để tính được thông số kỹ thuật phù hợp khi chọn CB tổng cần áp dụng công thức :
I = P / U
Trong đó:
- P là công suất tiêu thụ của rất nhiều thiết bị điện
- U là hiệu điện thế 220V Trong trường hợp dây dẫn tót thì R = 0
- I là chỉ số để chọn CB tổng cho chính sác và an toàn
The nguyên tắc: Mức dòng điện của CB tổng cho gia đình phải tuân thủ: IB < in < iz < p = ''''></in<iz
Có thể hiểu là : IB là dòng điện lớn nhất của thiết bị rất cần được bảo vệ và iz là dòng điện giới hạn cho phép của dây dẫn.
Ví dụ: Bạn đang có dự định mua một CB tổng là 63A, dòng điện đang sử dụng là 220V. Vậy công suất CB phải tải là 220 x 63 = 13.860 W
Chọn aptomat cho các thiết bị riêng biệt
Chọn aptomat cho điều hòa:
+ Đều hòa có 9000Btu-2637W : Nên chọn aptomat từ 8-12A
+ Đều hòa có 12000Btu-3516W : Nên chọn aptomat từ 16-20A
+ Đều hòa có 18000Btu-5300W : Nên chọn aptomat từ 20-30A
+ Đều hòa có 24000Btu-7032W : Nên chọn aptomat từ 30A
Trong tình huống tất cả điều hòa sử dụng chung một aptomat thì phải tính công suất tất cả của các thiết bị điện, sau đó đưa ra một loại aptomat phù hợp tránh sự cố khi quá tải, chập cháy dòng điện
Những lưu ý cần thiết khi chọn CB tổng
- Trước khi mua CB bảo vệ quá tải tổng, cần thống kê toàn bộ công suất tiêu thụ điện của thiết bị để biết được cường độ dòng điện tối đa là bao nhiêu
- tránh chọn CB tổng có định mức dòng điện quá cao hoặc quá thấp so với hệ thống điện. Nếu quá cao thì sẽ rất lãng phí còn quá thấp thì sẽ không đảm bảo được vận hành ổn định, không bị nhảy khi hoạt động với công suất lớn.
- Khu vực thành thị, nên sử dụng CB tổng có dòng điện định mức không quá 40A
- khu vực ngoại thành ( ven đo thị ) nên sử dụng loại CB tổng có dòng điện định mức không quá 30A
- Khu vực nông thôn nên sử dụng CB tổng có dòng điện định mức không quá 20A
- Trường hợp thiết bị bị rò rỉ thì CB tổng không tự ngắt điện được vì không ở trong tình trạng mạch kín. Vì vậy nếu có điều kiện hãy chọn CB có thêm chức năng chống điện giật mức độ an toàn sẽ được tăng lên rất cao
- Mua CB tổn có nguồn gốc xuất sứ rõ ràng, của những thương hiệu uy tín, có tên tuổi trên thị trường, được nhiều người biết đến và lựa chọn.
- Nên mua CB tổng tại các địa chỉ là nhà phân phối thiết bị điện, đại lý chính hãng để có được gá tốt, đúng hàng chính hãng, được bảo hành đầy đủ và phục vụ chu đáo tận tình.
- Nên lắp các aptomat nhánh cho từng phòng rêng biệt để trường hợp khi sảy ra sự cố thì những aptmat nhánh sẽ nhảy trước aptomat tổng chỉ nhảy khi xảy ra sự cố nghiêm trọng hay ngắt mạch dây nguồn.
- Khi tiến hành lắp aptomat, bạn cần thống kê lại thông số toàn bộ công suất tiêu thụ của các thiết bị điện để biết được cường độ tối đa là bao nhiêu. Từ đó chọn thông số chêng lệch khoảng cộng trừ 30%.
